Og�oszenia

5 kwietnia 2016: ESO Photo Ambassador Petr Hor��lek is in Chile at the moment, as a member of ESO���s Fulldome Expedition, amassing photographic images to use in planetarium shows. The material will be used in ESO���s Supernova Planetarium & Visitor Centre, currently under construction at ESO���s Headquarters in Garching, Germany. As a warm-up he captured this astonishingly rich image of the skies above ESO���s Paranal Observatory, home of the Very Large Telescope facility. Thanks to the magic of photography, Petr himself also appears in this image, gazing in wonder at the display above him. The Milky Way arches above the illuminated dome of the astronomers��� hotel ��� La Residencia, as it is called ��� which has been specially designed so as not to produce any light pollution that would interfere with the operation of the telescopes. Other splendours of the southern sky, including the Magellanic Clouds just above the dome of the Residencia, ...

1 kwietnia 2016: The ESO Supernova Planetarium & Visitor Centre, in collaboration with the Haus der Astronomie, Heidelberg, is organising a one day workshop on Kepler���s Laws for secondary school teachers, on Friday 1 July 2016. German speaking teachers from any of the ESO Member States are welcome to attend. The aim of the workshop is to show how important Kepler���s Laws are to modern astronomy. In particular, Kepler���s Third Law allows scientists to estimate the masses of supermassive black holes and of planets orbiting other stars, while deviations from Kepler���s laws exhibited by galaxy rotation curves led to the discovery of dark matter. Through a combination of short introductory talks and interactive workshops, participating teachers will be provided with educational materials they can use directly in the classroom. The ESO Supernova Planetarium & Visitor Centre is currently under construction and as such, the training session will be held at ESO Headquarters in ...

29 marca 2016: Podpisano umow� pomi�dzy ESO, a Centre National de la Recherche Scientifique [1], dzia�aj�cym w imieniu Institut de Plan��tologie et d���Astrophysique de Grenoble, na budow� nowego systemu optyki adaptatywnej dla teleskop��w pomocniczych, kt��re stanowi� element sieci interferometru VLTI [2] w Obserwatorium Paranal w Chile. Nowy system, nazwany New Adaptive Optics Module for Interferometry (NAOMI), b�dzie stanowi� znaczne ulepszenie w zdolno�ciach obrazowania VLTI. Interferometr VLTI jako znacz�cy instrument astronomiczny wni��s� ju� wa�ny wk�ad w badania r���nych obiekt��w, na przyk�ad m�odych gwiazd przed faz� ci�gu g���wnego oraz ich dysk��w protoplanetarnych, gwiazd trac�cych mas� po fazie ci�gu g���wnego, czy aktywnych j�der galaktyk. Modu� NAOMI zostanie zainstalowany na ka�dym z 1,8-metrowych Teleskop��w Pomocniczych, daj�c im bardziej zaawansowany system optyki adaptatywnej, kt��ry pozwoli Teleskopom Pomocniczym i ca�ej sieci VLTI na jeszcze lepsze obserwacje. Systemy optyki adaptatywnej niweluj� negatywny efekt od turbulencji w ziemskiej atmosferze. Turbulencje powoduj�, �e �wiat�o od gwiazdy "skacze" dooko�a podczas podr���y w kierunku ...

29 marca 2016: Przegl�d recenzowanych publikacji naukowych opublikowanych w 2015 roku oraz u�ycia danych z teleskop��w i instrument��w ESO pokaza�y, �e ESO pozostaje najbardziej wydajnym naukowo obserwatorium naziemnym na �wiecie. Astronomowie wykorzystali dane obserwacyjne z urz�dze� ESO do napisania w ubieg�ym roku 860 recenzowanych publikacji. W roku 2015 by�o 550 publikacji wskazuj�cych na ESO, kt��re korzysta�y z danych zebranych za pomoc� Very Large Telescope (VLT) lub VInterferometru VLT (VLTI) na Cerro Paranal. Trzy najbardziej wydajne instrumenty VLT pod wzgl�dem liczby publikacji, to UVES, FORS2 oraz X-shooter, kt��re mia�y odpowiednio 144, 91 i 78 artyku���w naukowych. Dane z teleskopu do przegl�d��w VISTA na Cerro Paranal doprowadzi�y do 73 publikacji. Urz�dzenia pracuj�ce w La Silla dostarczy�y danych dla ��cznie ponad 200 publikacji. HARPS pozostaje najbardziej wydajnym instrumentem w La Silla, z 71 publikacjami, czyli o 10 wi�cej ni� rok wcze�niej. Liczba publikacji bazuj�cych na europejskim czasie obserwacyjnym na Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) osi�gn��a 73 ...

24 marca 2016: Ukaza� si� 19. numer czasopisma "Communicating Astronomy with the Public"! Ten specjalny numer zawiera ekskluzywne spojrzenie "od kuchni" na aktywno�ci w zakresie upowszechniania wynik��w misji Rosetta prowadzonej przez ESA. Tw��rcy medialnej burzy, kt��ra podsyci�a sukces Rosetty, opowiadaj� o wszystkim dziel� si� swoimi do�wiadczeniami. To, i wiele wi�cej, dostarcza bezp�atne, recenzowane czasopismo dla popularyzator��w astronomii - dost�pne od teraz do pobrania. Produkt jest tak�e dost�pny w ESOshop. Potwierdzenie prenumeraty wersji papierowej Wraz z tym i kolejnym numerem prowadzimy kampani� aktualizacji naszej listy prenumerator��w drukowanej wersji czasopisma. Je�eli otrzymujesz papierowe egzemplarze CAPjournal, post�puj prosz� zgodnie z poni�sz� instrukcj�. Na etykiecie na kopercie, w kt��rej otrzymasz niniejszy numer czasopisma, znajdziesz unikalny odno�nik internetowy w formacie http://eso.org/capj/MMMM. Wykonaj nast�puj�ce czynno�ci: znajd� sw��j unikalny odno�nik na kopercie; wpisz odno�nik w przegl�darce internetowej; zaznacz pole obok ���Subscribe to receive CAPjournal���; naci�nij przycisk ���Submit���. Po wykonaniu tych krok��w b�dziesz nadal otrzymywa� drukowan� wersj� CAPjournal. Je�eli chcesz sprawdzi� ...

23 marca 2016: Naukowcy i in�ynierowie rozpocz�li opracowywanie szczeg���owych specyfikacji dla dw��ch nowych instrument��w, kt��re b�d� cz��ci� oprzyrz�dowania przysz�ego teleskopu ESO, Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu Europejskiego (E-ELT). MOS (Multi-Object Spectrograph) oraz HIRES (High Resolution Spectrograph) maj� by� wiod�cymi na �wiecie instrumentami, zamontowanymi na E-ELT, kt��ry b�dzie najwi�kszym teleskopem �wiata. Kontrakt na rozpocz�cie prac projektowych dla MOS zosta� podpisany 18 marca 2016 r. przez ESO oraz CNRS-INSU, wiod�ce instytucje w konsorcjum MOSAIC [1]. Instrument po��czy du�� rozdzielczo�� widmow� oraz przestrzenn� i ma s�u�y� do prowadzenia przegl�d��w w szerokich polach w zakresie widzialnej i podczerwonej cz��ci widma. Pozwoli astronomom na zbadanie niekt��rych z najg��bszych zagadek Wszech�wiata: kiedy uformowa�y si� pierwsze galaktyki i w jaki spos��b uros�y do wi�kszych struktur, takich jak Droga Mleczna; w jaki spos��b zwyk�a materia oraz ciemna materia s� rozmieszczone we Wszech�wiecie; w jaki spos��b powstaj� i ewoluuj� planety wok��� innych gwiazd? Umowa dotycz�ca rozpocz�cia prac projektowych dla HIRES zosta�a podpisana 22 marca ...

21 marca 2016: On 26 April 2016 an event will be held at the Paranal Observatory in Chile to mark the first light of a new laser unit on ESO���s Very Large Telescope. Members of the press are invited to attend the event (at their own cost), and those who wish to do so are asked complete this RSVP form. The event will include an optional visit to Cerro Armazones, the future home of the European Extremely Large Telescope. Known as the Four Laser Guide Stars Facility (4LGSF), the new system will use four lasers to create artificial guide stars anywhere in the sky, permitting the adaptive optics systems to compensate for the blurring caused by the Earth���s atmosphere. ESO and industry partners have together built the brightest laser guide stars used on any telescope. They will extend the VLT���s ability to produce some of the sharpest images of celestial objects available from ...

16 marca 2016: On 15 February ESO announced its first social media gathering, launching a call to keen social media users from ESON countries interested in visiting its observatory sites in Chile. In all, more than 250 entries were received. After much deliberation, eight entrants were chosen to join the #MeetESO gathering, which is timed to coincide with the 2016 transit of Mercury. The eight participants selected to join the inaugural #MeetESO social media gathering are: Lorna Aguilar, Chile, http://www.twitter.com/lornibaby, http://www.facebook.com/lornibaby Lo��c Bommersbach, France, https://twitter.com/Leauickque, https://www.facebook.com/loic.bommersbach Anne Grudzien, Germany, https://twitter.com/cpamoa/, https://www.facebook.com/blogcpamoa Jane MacArthur, UK, https://twitter.com/Jane_MacArthur, https://www.facebook.com/jane.macarthur.10 Ian O'Neill, USA, http://www.twitter.com/astroengine, https://www.facebook.com/astroengine Sergio Sancevero, Brazil, http://twitter.com/spacetoday1, http://facebook.com/spacetoday Remco Timmermans, The Netherlands, https://twitter.com/timmermansr, https://www.facebook.com/rtimmermans Cristian Westphal, Brazil, https://twitter.com/C_e_Astronomia, https://www.facebook.com/cristianreis1995 The selected participants will travel to Chile to visit some of the world���s most exciting astronomical facilities: the Very Large Telescope (VLT) ��� the world's most advanced visible-light astronomical observatory ��� and the Atacama Large Millimeter/submillimeter ...

15 marca 2016: The winners of the 2015 art&science@ESO Residency Award are Quadrature, a group of artists from Berlin, Germany. The group consists of Jan Bernstein, Sebastian Neitsch and Juliane G��tz. Together they describe themselves as ���an atelier for arts, robotics and light���, and, unsurprisingly, they all share a love for machines and outer space. Part of the European Digital Art & Science Network, this award is the result of the ongoing cooperation between ESO and Ars Electronica. The winners were selected from a total of 322 entrants from 55 countries who responded to the 2015 Open Call. Quadrature will take up a residency at one of ESO���s observatories in Chile, followed by a month at the Ars Electronica Futurelab in Linz, Austria where they will develop and create new work inspired by the visit to ESO. ESO congratulates Quadrature on their receipt of this award and looks forward to an inspiring and ...

14 marca 2016: In 2014, Dutch astronomer Frans Snik designed a model of ESO���s European Extremely Large Telescope (E-ELT) using LEGO� components. Following on from the success of that design (more than ten models have been built by enthusiastic individuals worldwide since it was published), Snik has now dedicated some of his spare time to designing a LEGO� model of one of the Unit Telescopes that make up ESO���s Very Large Telescope (VLT). For almost 20 years now, the VLT has been amazing astronomers with its extraordinary capabilities. One of the largest telescope facilities in the world, the VLT consists of four independent telescopes that can be operated together to make a very powerful facility. Now ESO is building its big brother, the ELT, that will extend our reach even further into the heavens. You may not be able to build your own full-size versions of these telescopes, but the models are a ...

10 marca 2016: The latest issue of the free magazine Science in School is now available online and in printed form. This European journal for science teachers offers inspiring articles, fun games and hands-on activities for schools in every issue. This issue marks ten years since Science in School was first published. Accordingly, it includes a few reminiscences about the scientific advances of the last decade, as well as a look back at some of the most popular articles in Science in School. Some other highlights of this issue are: Sports in a spin; Analysing art in the Louvre; Sunspots on a rotating Sun; and ���Eggsperiments��� for Easter. Science in School is published by EIROforum, a collaboration between eight European intergovernmental scientific research organisations, of which ESO is a member. The journal addresses science teaching across Europe and across disciplines, highlighting the best in teaching and cutting-edge research. Numerous articles, as well as ...

4 marca 2016: ESO���s observatories in Chile are located at such incredibly dark sites that normally the only thing illuminating them on a moonless night is the faint light from the billions of stars in the Milky Way. But even the darkest sky is not completely dark. This ESOcast describes the magnificent natural light phenomenon known as Zodiacal light, that sometimes casts a ghostly glow in the skies above ESO���s telescopes. It is the glow of sunlight as it is reflected towards us by dust in the plane of the Solar System, dust that is created by collisions between asteroids and the evaporation of comets. Yet another of the natural wonders that astronomers at ESO���s observatories are lucky enough to witness for themselves; we hope that you too will enjoy the Zodiacal light show! You can subscribe to the ESOcasts in iTunes, receive future episodes on YouTube or follow us on Vimeo. Many ...

15 lutego 2016: ESO zorganizuje swoje pierwsze spotkanie medi��w spo�eczno�ciowych. Odb�dzie si� ono na terenie ESO w Chile w terminie tranzytu Merkurego w 2016 roku. #MeetESO b�dzie dedykowane wy��cznie zaanga�owanym u�ytkownikom medi��w spo�eczno�ciowych z kraj��w ESON dziel�cym si� informacjami o astronomii. Wybrani uczestnicy powinni przyjecha� do Chile pomi�dzy 7, a 12 maja 2016 r. #MeetESO zabierze uczestnik��w do Bardzo Du�ego Teleskopu (VLT) ��� najbardziej zaawansowanego na �wiecie obserwatorium astronomicznego w �wietle widzialnym oraz do Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), najwi�kszego naziemnego projektu astronomicznego. Uczestnicy b�d� podr���owa� na najsuchsz� pustyni� �wiata i wspina� si� na 5000 metr��w n.p.m. Zakwaterowanie zostanie zapewnione w Rezydencji ESO, hotelu dla astronom��w i budynku, kt��ry wyst�pi� jako sceneria jednego z film��w o Jamie Bondzie. Program obejmuje tak�e: nocne obserwacje z jednego z najlepszych do tego celu miejsc na Ziemi, dzienne obserwacje tranzytu Merkurego, wycieczk� na platform� VLT i do sterowni, wycieczk� do anten ALMA, spotkanie z pracownikami ESO oraz ...

12 lutego 2016: ESO zach�ca do wzi�cia udzia�u w trzecim mi�dzynarodowym konkursie dla astrofotograf��w - Photo Nightscape Awards (PNA).Jako partner konkursu organizowanego przez Ciel et Espace Photos, ESO zorganizuje dla zwyci�zcy w kategorii "nocny krajobraz" (Nightscape) wycieczk� do Obserwatorium Paranal w p���nocnym Chile, miejscu pracy Bardzo Du�ego Teleskopu (VLT). Kategoriami konkursu dla doros�ych uczestnik��w s�: Nightscape (nocny krajobraz), Timelapse (sekwencje czasowe) oraz In Town (w mie�cie). S� one otwarte dla fotograf��w ze wszystkich kraj��w. Natomiast kategoria PNA Junior dla uczestnik��w poni�ej 18 lat jest zarezerwowana wy��czniedla obywateli francuskich. Osoby chc�ce wzi�� udzia� w konkursie powinny w terminie do 30 wrze�nia 2016 r. wys�a� formularz zg�oszeniowy, swoje zdj�cie lub sekwencj� timelapse, a je�eli maj� mniej ni� 18 lat, dodatkowo zgod� rodzic��w na adres e-mailowy: pna@photonightscapeawards.com. Bardziej szczeg���owe informacje na temat zasad konkursu znajduj� si� na dedykowanej stronie internetowej. Nazwiska zwyci�zc��w zostan� og�oszone 4 listopada na facebookowej stronie PNA. Ceremonia wr�czenia nagr��d odb�dzie si� 12 ...

10 lutego 2016: Uroczysto�� odby�a si� w stacji bazowej APEX [1] w Sequitor, San Pedro de Atacama. �wi�towano dziesi�� lat bada� astronomicznych przy pomocy teleskopu APEX, kt��ry pracuje na chilijskim p�askowy�u Chajnantor, 5100 metr��w nad poziomem morza. Teleskop obserwuje niebo na falach submilimetrowych, daj�c astronomom dost�p do najzimniejszych obszar��w Wszech�wiata, kt��rych nie mo�na zobaczy� w �wietle widzialnym. Oczekuje si� dalszych odkry� z u�yciem instrumentu w forpoczcie astronomii obserwacyjnej, ale 12-metrowy APEX dokona� ju� znacz�cego wk�adu do r���nych p��l bada� astronomicznych, w tym odkrycia nowych moleku� mi�dzygwiazdowych i g��bokiego obrazowania nieba submilimetrowego, co doprowadzi�o do nowej wiedzy na temat powstawania gwiazd w Drodze Mlecznej i odleg�ych galaktykach gwiazdotw��rczych we wczesnym Wszech�wiecie. Stacja bazowa Sequitor zosta�a wybrana na miejsce �wi�towania, poniewa� znajduje si� na bardziej komfortowej wysoko�ci 2500 metr��w nad poziomem morza. Ale uczestnicy mieli okazj� odwiedzi� tak�e sam teleskop, jak wida� na zdj�ciu. Udzia� wzi�li liczni go�cie specjalni, w tym niemiecki ambasador w Chile, ...

4 lutego 2016: Podczas nadzwyczajnego spotkania w Garching ko�o Monachium (Niemcy) w dniu 3 lutego 2016 r., Komitet Finansowy autoryzowa� ESO do przej�cia do finalnych rozm��w ze zwyci�skim oferentem przetargu na projekt, produkcj�, transport, budow� i monta� na miejscu, a nast�pnie przetestowanie kopu�y i g���wnej struktury teleskopu dla Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu Europejskiego (E-ELT). Wkr��tce rozpoczn� si� rozmowy pomi�dzy ESO, a konsorcjum ACe, kt��e obejmuje Astaldi, Cimolai i podwykonawc� EIE Group. Celem b�dzie podpisanie kontraktu w maju 2016 r. Ten wa�ny etap projektu jest kulminacj� szerokiej i intensywnej pracy wielu os��b. Kontrakt b�dzie najwi�kszym podpisanym przez ESO i najwi�kszym w historii dotycz�cym teleskop��w naziemnych. Gdy zostanie podpisany, ESO opublikuje komunikat prasowy z wi�ksz� ilo�ci� szczeg�����w, a tak�e wiele informacji na temat projektu kopu�y i struktury teleskopu. Przed podpisaniem umowy nie b�d� podawane �adne dodatkowe informacje na temat kontraktu.

1 lutego 2016: 28 kwietnia 2016 r. ESO we�mie udzia� w niemieckim Dniu Dziewcz�t (Girls��� Day), w ramach kt��rego instytucje techniczne, uniwersytety i organizacje badawcze otworz� swoje drzwi dla uczennic, aby umo�liwi� im poznanie zawod��w naukowych i technologicznych i zach�ci� w wi�kszym stopniu do wybierania kariery w zakresie nauki, technologii, in�ynierii i matematyki. Girls��� Day w ESO pozwoli przestawi� prac� w ESO i wiele codziennych aktywno�ci, takich jak badania astrofizyczne, projektowanie mechaniczne i optomechniczne, integracja urz�dze� i wiele wi�cej. Program obejmuje prelekcj� wprowadzaj�c�, wycieczk� po g���wnych laboratoriach ESO oraz warsztaty na temat astronomii i in�ynierii. Uczniowie poznaj� w jaki spos��b budowane s� instrumenty astronomiczne, jak si� je testuje i ich u�ywa. Dowiedz� si� tak�e w jaki spos��b zbierane s� dane, a nast�pnie wykorzystywane do bada� astronomicznych w celu odpowiedzi na wielkie pytania na temat Wszech�wiata. Dostarczy do uczniom wgl�dy w rodzaj pracy wykonywany przez in�ynier��w i astronom��w w ESO. W ramach wprowadzenia do ...

1 lutego 2016: Jeden z fotograficznych ambasador��w ESO do��czy� do grona ludzi, kt��rzy sfotografowali dziwne zjawisko na niebie, znane jako czerwone b�yskawice (Red Sprites). Nie s� to obiekty astronomiczne, ale zjawiska zachodz�ce w ziemskiej atmosferze i zwi�zana z burzami. Trudno je dostrzec, gdy� potrzebne s� odpowiednie warunki i s� widoczne tylko przez kilka sekund. Ale Petr Hor��lekby� we w�a�ciwym miejscu i o w�a�ciwym czasie, gdy odwiedzi� obserwatoria ESO w La Silla i Paranal w Chile. Ten odcinek ESOcast przedstawia nadzwyczajne zdj�cia, kt��re pokazuj� w jaki spos��b to ulotne zjawisko wygl�da. Mo�esz zasubskrybowa� ESOcast na iTunes, otrzymywa� przysz�e odcinki na YouTube lub �ledzi� nas na Vimeo. Dost�pne jest wiele innych odcink��w ESOcast. Dowiedz si� jak zobaczy� napisy i wnie�� sw��j wk�ad w ESOcast w wielu j�zykach, albo przet�umacz to wideo poprzez dotSUB Credits ESO. Editing: Herbert Zodet.Web and technical support: Mathias Andr�� and Raquel Yumi Shida.Written by: Petr Hor��lek, Rebecca Davies and J��zsef B��r.Narration: ...

1 lutego 2016: Zach�camy uczni��w szk��� z ca�ego �wiata do wzi�cia udzia�u w konkursie astronomicznym Catch a Star 2016. Aby wzi�� udzia� nale�y przys�a� tekst na wybrany przez siebie temat z astronomii - na przyk�ad o obiekcie astronomicznym, zjawisku, obserwacji, problemie lub teorii naukowej. Teksty musz� by� napisane w j�zyku angielskim i mie� d�ugo�� nie wi�ksz� ni� 5000 s���w. Mog� zosta� opracowane przez grupy do maksymalnie trzech uczni��w plus lider grupy, kt��ry nie jest studentem. Ka�de zg�oszenie nale�y wys�a� jako plik PDF na adres astro.edu@gmail.com. Termin mija 30 listopada 2016 r. Pi�ciu zwyci�zc��w otrzyma dzi�ki ESO oprawione zdj�cie fascynuj�cego obiektu astronomicznego. Dodatkowo ka�dy z wygranych b�dzie mia� te� szans� wzi�� udzia� w zdalnych obserwacjach w National Astronomical Observatory "Rozhen", Bu�garia, lub w wideokonferencji z zawodowym astronomem. Konkurs Catch a Star jest organizowany wsp��lnie przez European Association for Astronomy Education (EAAE) oraz ESO. Jego celem jest wzbudzenie kreatywno�ci i niezale�nej pracy w�r��d uczni��w i ...

15 stycznia 2016: Zadanie odnalezienie obcych �wiat��w poza Uk�adem S�onecznym jest jednym z najbardziej ekscytuj�cych p��l bada� wsp���czesnej astronomii. Teraz spo�ecze�stwo ma niespotykan� okazj� zajrze� na zaplecze i �ledzi� astronom��w w trakcie polowania na planet�. Niniejszy odcinek ESOcast przedstawia kampani� Pale Red Dot, nowy projekt, kt��ry dostarczy spo�ecze�stwu niespotykanego dost�pu do poszukiwa� podobnej do Ziemi planety pozas�onecznej wok��� naszej najbli�szej gwiezdnej s�siadki: Proxima Centauri. Mo�esz zasubskrybowa� ESOcast na iTunes, otrzymywa� przysz�e odcinki na YouTube lub �ledzi� nas na Vimeo. Dost�pne jest wiele innych odcink��w ESOcast. Dowiedz si� jak zobaczy� napisy i wnie�� sw��j wk�ad w ESOcast w wielu j�zykach, albo przet�umacz to wideo poprzez dotSUB Credits ESOEditing: Herbert Zodet.Web and technical support: Mathias Andr�� and Raquel Yumi Shida.Written by: Rebecca Davies, Oana Sandu and Guillem Anglada.Narration: Sara Mendes da Costa.Music: Johan B. Monell (www.johanmonell.com).Footage and photos: ESO, L. Cal��ada, M. Kornmesser, Nick Risinger (skysurvey.org), B. Tafreshi (twanight.org), Y. Beletsky (LCO), S. Brunier, NASA, ...