eso1324sq — Publikim shkencor

Ekzoplaneti mÃ' i vogÃ'l i fotografuar deri tani?

03 Qershor 2013

NjÃ' skuadÃ'r astronomÃ'sh duke pÃ'rdorur Teleskopin shumÃ' tÃ' Madh tÃ' ESO-s kanÃ' fotografuar njÃ' objekt tÃ' zbehtÃ' qÃ' lÃ'viz pranÃ' njÃ' ylli tÃ' ndritshÃ'm. Masa e tij llogaritet tÃ' jetÃ' rreth 4 deri nÃ' 5 herÃ' mÃ' tÃ' madhe nga ajo e Jupiterit, ai mund tÃ' jetÃ' planeti mÃ' i vogÃ'l qÃ' Ã'shtÃ' vÃ'zhguar drejtpÃ'rdrejt jashtÃ' Sistemit Diellor. Zbulimi Ã'shtÃ' njÃ' kontribut i rÃ'ndÃ'sishÃ'm pÃ'r kuptimin tonÃ' rreth formimit dhe evolimit tÃ' sistemeve planetare.

ShÃ'nime

[1] AstronomÃ't tashmÃ' kanÃ' konfirmuar ekzistencÃ'n e afÃ'rsisht njÃ'mijÃ' planetÃ've qÃ' rrotullohen rreth yjeve tÃ' tjerÃ'. Gati tÃ' gjithÃ' janÃ' zbuluar duke pÃ'rdorur metoda indirekte tÃ' cilat mund tÃ' detektojnÃ' efektet qÃ' i shkaktojnÃ' planetÃ't yjeve tÃ' tyre â?' rÃ'nien e ndriÃimit nÃ' rastin kur planeti kalon pÃ'rpara yllit (metoda tranzite), ose luhatja qÃ' bÃ'jnÃ' yjet pÃ'r shkak tÃ' tÃ'rheqjes gravitacionale tÃ' planetÃ've qÃ' rrotullohen rreth tyre (metoda e shpejtÃ'sisÃ' radiale). Deri tani, vetÃ'm njÃ' dyzinÃ' ekzoplanetÃ'sh janÃ' zbuluar drejtpÃ'rdrejt.

[2] Fomalhaut b mund tÃ' ketÃ' njÃ' masÃ' tÃ' vogÃ'l, por ndriÃimi i tij shihet qÃ' Ã'shtÃ' ndikuar nga drita e reflektuar nga pluhuri rrotull tij, duke bÃ'rÃ' qÃ' masa e tij tÃ' mos pÃ'rcaktohet saktÃ'.

[3] Kjo skuadÃ'r gjithashtu ka vÃ'zhguar njÃ' ekzoplanet rreth yllit Beta Pictoris (eso1024), si dhe disa tÃ' tjerÃ'.

[4]SPHERE Ã'shtÃ' njÃ' instrument i gjeneracionit tÃ' dytÃ' tÃ' optikÃ's adaptuese qÃ' do tÃ' instalohet tek VLT nga fundi i vitit 2013.

MÃ' shumÃ' informacion

Ky kÃ'rkim ishte prezantuar nÃ' njÃ' letÃ'r tÃ' titulluar, â??Discovery of a probable 4-5 Jupiter-mass exoplanet to HD95086 by direct-imagingâ??, (Zbulimi njÃ' ekzoplaneti i HD95086 me masÃ' rreth 4-5 herÃ' mÃ' tÃ' madhe se ajo e Jupiterit me vÃ'zhgim tÃ' drejtpÃ'rdrejtÃ'), qÃ' do tÃ' shfaqet nÃ' botimet e RevistÃ's â??Astrophysical Journalâ??.

Skuadra pÃ'rbÃ'het nga J. Rameau (Institut de Planetologie et d'Astrophysique de Grenoble France [IPAG]), G. Chauvin (IPAG), A.-M. Lagrange (IPAG), A. Boccaletti (Observatoire de Paris, France; â??University Pierre et Marie Curie Paris 6â?? dhe â??University Denis Diderot Paris 7, Meudon, Franceâ??), S. P. Quanz (Institute for Astronomy, ETH Zurich, SÃ'itzerland), M. Bonnefoy (Max Planck Instiute fÃ?r Astronomy, Heidelberg, Germany [MPIA]), J. H. Girard (ESO, Santiago, Chile), P. Delorme (IPAG), S. Desidera (INAFâ?'Osservatorio Astronomico di Padova, Italy), H. Klahr (MPIA), C. Mordasini (MPIA), C. Dumas (ESO, Santiago, Chile), M. Bonavita (INAFâ?'Osservatorio Astronomico di Padova, Italy), Tiffany Meshkat (Leiden Observatory, the Netherlands), Vanessa Bailey (Univ. of Arizona, USA), dhe Matthew Kenworthy (Leiden Observatory, The Netherlands).

ESO (European Southern Observatory) Ã'shtÃ' organizata ndÃ'rqeveritare mbi astronominÃ' mÃ' e rÃ'ndÃ'sishmja nÃ' EvropÃ', dhe mÃ' produktivja nÃ' botÃ' nÃ' lidhje me teleskopÃ't qÃ' funksionojnÃ' nÃ' tokÃ'. Ajo mbÃ'shtetet nga 15 shtete: Austria, Belgjika, Brazili, Republika üeke, Danimarka, Franca, Finlanda, Gjermania, Italia, Hollanda, Portugalia, Spanja, Suedia, Zvicra dhe Anglia. ESO Ã'shtÃ' e angazhuar nÃ' njÃ' program ambicioz fokusuar nÃ' projektimin, ndÃ'rtimin dhe operimin e pajisjeve tÃ' fuqishme vÃ'zhguese (nÃ' sipÃ'rfaqen e tokÃ's), tÃ' cilat i mundÃ'sojnÃ' astronomÃ've zbulime tÃ' rÃ'ndÃ'sishme shkencore. ESO gjithashtu luan njÃ' rol primar nÃ' promovimin dhe organizimin e bashkÃ'punimeve nÃ' kÃ'rkimet astronomike. ESO zotÃ'ron tre zona vÃ'zhgimi nÃ' Kili, nga mÃ' uniket nÃ' botÃ': La Silla, Paranal, dhe Chajnantor. NÃ' Paranal, ESO drejton Teleskopin ShumÃ' tÃ' Madh VLT (Very Large Telescope), observatorin astronomik mÃ' tÃ' avancuar nÃ' botÃ' qÃ' vÃ'zhgon qiellin nÃ' dritÃ'n e dukshme, si dhe dy teleskopÃ' kÃ'rkimorÃ'. VISTA punon nÃ' infra tÃ' kuqe dhe Ã'shtÃ' teleskopi mÃ' i madh kÃ'rkimor nÃ' botÃ'. VLT Ã'shtÃ' teleskopi kÃ'rkimor mÃ' i madh i projektuar eskluzivisht pÃ'r kÃ'rkime nÃ' qiell nÃ' dritÃ'n e dukshme. ESO Ã'shtÃ' partneri europian i teleskopit revolucionar astronomik ALMA, projekti astronomik mÃ' i madh nÃ' histori. Aktualisht ESO po planifikon njÃ' teleskop me pasqyrÃ' 39 metra nÃ' diametÃ'r qÃ' do tÃ' shikojÃ' qiellin nÃ' spektrin e dritÃ's sÃ' dukshme dhe asaj afÃ'r infra tÃ' kuqes, E-ELT, i cili do tÃ' bÃ'het â??syri mÃ' i madh nÃ' botÃ' drejt qiellitâ??.

Lidhje

• Botimi kÃ'rkimor
• FotografitÃ' e VLT-sÃ'
• FotografitÃ' e marra me NACO

Kontakte

Erald Buneci
Astronomy Society
Tirana, Albania
Cel: +355 672506587
E-mail: buneci@hotmail.com

Julien Rameau
Institut de Planetologie et d'Astrophysique de Grenoble
France
Tel: +33 476 635 730
E-mail: julien.rameau@obs.ujf-grenoble.fr

GaÃ'l Chauvin
Institut de Planetologie et d'Astrophysique de Grenoble
France
Tel: +33 476 635 886
E-mail: gael.chauvin@obs.ujf-grenoble.fr

Anne-Marie Lagrange
Institut de Planetologie et d'Astrophysique de Grenoble
France Tel: + 33 476 514 203
E-mail: anne-marie.lagrange@obs.ujf-grenoble.fr

Richard Hook
ESO, Public Information Officer
Garching bei MÃ?nchen, Germany
Tel: +49 89 3200 6655
Cel: +49 151 1537 3591
E-mail: rhook@eso.org

Connect with ESO on social media

Ky Ã'shtÃ' njÃ' pÃ'rkthim i publikimit pÃ'r shtyp tÃ' ESO-s eso1324.