eso1209tr — G�r�?nt�?l�? B�?lten

APEX�?Tin G�zleri Bo�?a�?Tn�+n Karanl�+k Bulutlar�+ �?zerinde

�??G�ky�?z�?n�?n karanl�+k izlerinde�?? y�+ld�+z olu�?umu

15 �?ubat 2012

�?ili�?Tdeki APEX (Atacama Ka�?ifi Deneyi) teleskopu ile al�+nan bu yeni g�r�?nt�?de sekiz �+�?�+k y�+l�+ndan daha uzun bir kozmik toza ait k�+vr�+ml�+ iplik�ikler g�r�?l�?yor. Yeni do�?an y�+ld�+zlar burada gizlenmi�? haldeler ve yo�?un gaz bulutlar�+ daha fazla y�+ld�+z olu�?turmak �?zere ��kme s�+n�+r�+ndalar. Buras�+ yery�?z�?ne en yak�+n y�+ld�+z olu�?um b�lgelerinden birisidir. Kozmik toz tanecikleri olduk�a so�?uktur, bir milimetre civar�+ndaki dalgaboylar�+nda ger�ekle�?tirilen bu t�?r g�zlemlerde s�n�?k �+�?�+may�+ tespit edebilmek i�in APEX �?zerindeki LABOCA kameras�+ gibi ayg�+tlar gerekmektedir.

Bo�?a (Taurus) tak�+my�+ld�+z�+ do�?rultusundaki Bo�?a Molek�?ler Bulutu, yery�?z�?nden yakla�?�+k 450 �+�?�+k-y�+l�+ uzakl�+kta bulunmaktad�+r. Bulutun bu g�r�?nt�?s�?nde Barnard 211 ve Barnard 212 olarak bilinen uzun, ipliksi yap�+lar�+n iki par�as�+ g�r�?lmektedir. Ĝsimlerini Edward Emerson Barnard taraf�+ndan 20. y�?zy�+l�+n ba�?lar�+nda derlenen �??g�ky�?z�?n�?n karanl�+k izleri�?? adl�+ foto�?raf atlas�+ndan alm�+�?lard�+r. G�r�?n�?r �+�?�+kta, bu b�lgeler y�+ld�+zlar�+n aras�+nda kaybolarak karanl�+k �?eritler halinde g�r�?n�?rler. Barnard bunu do�?ru bir �?ekilde �??uzaydaki engelleyici madde�?? olarak tahmin etmi�?ti.

Bug�?n bu karanl�+k izlerin ger�ekte y�+ld�+zlararas�+ gaz ve toz tanecikleri oldu�?unu biliyoruz. Toz tanecikleri - �ok ince is ve kuma benzer minik par�ac�+klar - g�r�?n�?r �+�?�+�?�+ so�?urur, bu nedenle bulutlar�+n arkas�+ndaki zengin y�+ld�+z alanlar�+n�+ g�remeyiz. Avc�+� (�rne�?in eso1103) benzeri di�?er y�+ld�+z olu�?um b�lgelerindeki gibi b�?y�?k k�?tleli y�+ld�+zlara sahip olmad�+�?�+ i�in Bo�?a Molek�?ler Bulutu �zellikle g�r�?n�?r dalgaboylar�+nda karanl�+kt�+r. Toz taneciklerinin kendileri de s�n�?k bir �+�?�+ma yaparlar, fakat yakla�?�+k -260 santigrat derece gibi olduk�a so�?uk olduklar�+ndan, �+�?�+klar�+ sadece g�r�?n�?r �+�?�+ktan �ok daha uzun dalgaboylar�+nda g�r�?lebilir, yakla�?�+k bir milimetre civar�+nda (eso1209b g�r�?nt�?s�?ne bak�+n ve fareyle �?zerine gelerek eso1209ea g�r�?nt�?s�?yle kar�?�+la�?t�+r�+n, g�r�?n�?r �+�?�+�?�+n karanl�+k ve �rt�?l�? g�r�?nd�?�?�? yerde, milimetre-aral�+�?�+n�+n nas�+l parlak oldu�?unu g�r�?n).

Bu gaz ve toz bulutlar�+ onlar�+n gerisinde bulunan y�+ld�+zlar�+ g�zlemek isteyen g�kbilimciler i�in asl�+nda engel de�?il. Ger�ekte, onlar�+n kendileri de yeni y�+ld�+zlar�+n do�?duklar�+ yerlerdir. Bulutlar kendi k�?tle�ekimleri alt�+nda ��kt�?klerinde, k�?melenerek par�alan�+rlar. Bu k�?melerin i�inde, yo�?un �ekirdekler olu�?abilir, ve burada hidrojen gaz�+ f�?zyon ba�?latmak i�in yeterince yo�?unla�?�+r ve �+s�+n�+r: ve yeni bir y�+ld�+z do�?ar. Buna ba�?l�+ olarak y�+ld�+z do�?umu g�r�?n�?r �+�?�+k g�zlemlerini engelleyen yo�?un bir toz �rt�?s�? ile kaplan�+r. Bu nedenle y�+ld�+z olu�?umunun erken d�nemlerinin anla�?�+labilmesi i�in milimetre aral�+�?�+ gibi daha uzun dalgaboylar�+nda g�zlem yap�+lmas�+ gerekir.

Burada sa�?-�?st k�+s�+mda g�sterilen iplik�ik Barnard 211�?Tdir, daha a�?a�?�+daki ise Barnard 213. APEX �?zerindeki LABOCA kameras�+yla milimetre-aral�+�?�+nda yap�+lan g�zlemlerle, burada turuncu tonlarda g�r�?len kozmik toz taneciklerinin sahip olduklar�+ s�+cakl�+ktan kaynaklanan �+�?�+malar�+ g�zler �n�?ne seriyor, arka plandaki zengin y�+ld�+z arkaplan�+ ise g�r�?n�?r �+�?�+kta yap�+lan g�zlemlerle elde edilmi�?tir, yukar�+daki g�r�?nt�? hem g�r�?n�?r, hem de k�+rm�+z�+ �tesi g�zlemlerin birle�?tirilmesiyle elde edilmi�?tir. Ĝplik�i�?in �?st�?ndeki parlak y�+ld�+z �� Tauri�?Tdir, sol tarafta k�+smen g�r�?len y�+ld�+z ise HD 27482�?Tdir. Her iki y�+ld�+z da bize bu iplik�iklerden daha yak�+nd�+rlar ve onunla bir ba�?lant�+lar�+ yoktur.

G�zlemlere g�re Barnard 213 k�?melere ayr�+lm�+�? ve yo�?un merkezleri olu�?turmu�? durumda �?' bunu �+�?�+ldayan gaz�+n parlak noktalar�+yla g�r�?yoruz �?' ve y�+ld�+z olu�?umu ba�?lam�+�? durumda. Bununla birlikte, Barnard 211 �?u an evriminin daha erken bir a�?amas�+nda; ��k�?�?ler ve k�?melenmeler halen devam ediyor, ve bunlar gelecekte y�+ld�+z olu�?umuyla devam edecek. Bu nedenle bu b�lge g�kbilimcilerin Barnard�?T�+n y�+ld�+zlar�+n ya�?am d�ng�?lerinde kritik bir rol oynayan� �??g�ky�?z�?ndeki karanl�+k izlerini�?? ara�?t�+rabilmeleri i�in m�?kemmel bir yerdir.

G�zlemler Alvaro Hacar (IGN Ulusal G�kbilim G�zlemevi, Madrid, Ĝspanya) ve arkada�?lar�+nca ger�ekle�?tirilmi�?tir. LABOCA kameras�+ 5000 metre y�?ksekli�?e sahip �?ili And Da�?lar�+�?Tndaki Chajnantor platosunda bulunan 12-metrelik APEX teleskopu �?zerinde bulunmaktad�+r. APEX �?u anda ayn�+ yerde bulunan hem in�?as�+ devam eden hem de �al�+�?malar�+na ba�?layan yeni nesil milimetre-alt�+ teleskopu Atacama Geni�? Milimetre/milimetre-alt�+ Dizgesi (ALMA) i�in bir yol g�stericidir.

Daha fazla bilgi

APEX bir Max-Planck Radyo Astronomi Enstit�?s�? (MPIfR), Onsala Uzay G�zlemevi (OSO) ve ESO ortak projesidir, teleskopun i�?letilmesini ESO �?stlenmi�?tir.

ALMA projesi �?ili Cumhuriyeti ile i�?birli�?inde bir Avrupa, Kuzey Amerika ve Do�?u Asya ortakl�+�?�+d�+r. ALMA Avrupa�?Tda ESO taraf�+ndan, Kuzey Amerika�?Tda ABD Ulusal Bilim Vakf�+ (NSF) ve Kanada Ulusal Ara�?t�+rma Vakf�+ (NRC) ile Tayvan Ulusal Bilim Konseyi (NSC) i�?birli�?i taraf�+ndan, Do�?u Asya�?Tda Tayvan�?Tdaki Sinica Akademisi (AS) i�?birli�?i ile Japonya Ulusal Do�?a Bilimleri Enstit�?s�? taraf�+ndan desteklenmektedir. ALMA�?Tn�+n yap�+m�+ ve i�?letilmesi Avrupa k�+sm�+nda ESO taraf�+ndan, Kuzey Amerika k�+sm�+nda �?niversiteler Birli�?i Kurulu�?u (AUI) taraf�+ndan y�netilen Ulusal Radyo Astronomi G�zlemevi (NRAO) taraf�+ndan, Do�?u Asya k�+sm�+nda Japonya Ulusal G�kbilim G�zlemevi (NAOJ) taraf�+ndan y�?r�?t�?lmektedir. Birle�?ik ALMA G�zlemevi (JAO), birle�?tirilmi�? liderli�?i ve ALMA�?Tn�+n olu�?turulmas�+, idaresi ve i�?letilmesinin y�netimini sa�?lamaktad�+r.

2012 y�+l�+ Avrupa G�?ney G�zlemevi'nin (ESO) kurulu�?unun 50. y�+l�+n�+ temsil etmektedir. Avrupa G�?ney G�zlemevi ESO, Avrupa'daki en �nemli h�?k�?metleraras�+ g�kbilim kurulu�?udur ve d�?nyan�+n en �?retken g�kbilim g�zlemevidir. 15 �?lke taraf�+ndan desteklenmektedir: Avusturya, Bel�ika, Brezilya, üek Cumhuriyeti, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Finlandiya, Almanya, Ĝtalya, Hollanda, Portekiz, Ĝspanya, Ĝsve�, Ĝsvi�re ve Ĝngiltere. Tasar�+ma, in�?aya ve �nemli bilimsel ke�?iflere olanak sa�?layan g�?�l�? yer tabanl�+ g�zlem faaliyetlerine odaklanan iddial�+ bir program y�?r�?tmektedir. ESO ayr�+ca g�kbilim ara�?t�+rmalar�+nda te�?vik edici ve d�?zenleyici bir dayan�+�?ma konusunda �nc�? bir rol oynamaktad�+r. ESO �?ili'nin Atacama ü�l�? b�lgesinde benzeri olmayan �?� adet birinci s�+n�+f g�zlem yerle�?kesi i�?letmektedir: La Silla, Paranal ve Chajnantor. ESO Paranal'da d�?nyan�+n en geli�?mi�? optik g�kbilim g�zlemevi olan üok B�?y�?k Teleskop'u (Very Large Telescope), ve iki tarama teleskopu i�?letmektedir. K�+rm�+z�+ �tesi g�zlem teleskopu VISTA d�?nyan�+n en b�?y�?k tarama teleskopudur ve VLT tarama teleskopu (VST) ise sadece g�r�?n�?r �+�?�+kta g�ky�?z�?n�? taramak i�in tasarlanan d�?nyan�+n en b�?y�?k teleskopudur. ESO varolan en b�?y�?k g�kbilim projesi ve devrimsel g�kbilim teleskopu ALMA'n�+n Avrupal�+ orta�?�+d�+r. ESO �?u anda "g�ky�?z�?n�? izleyen d�?nyan�+n en b�?y�?k g�z�?" olacak 40-metre s�+n�+f�+nda Avrupa A�?�+r�+ B�?y�?k optik/yak�+n k�+rm�+z�+ �tesi Teleskopu, E-ELT'yi in�?a etmeyi planl�+yor.

Ba�?lant�+lar

Ĝleti�?im

Arif Solmaz
üa�? �?niversitesi - Uzay G�zlem ve Ara�?t�+rma Merkezi
Mersin, T�?rkiye
Tel: +90 324 651 48 00 (1249)
Cep: + 90 538 614 29 38
E-posta: arif.solmaz@gmail.com

Alvaro Hacar Gonz�?lez
Observatorio Astron�?mico Nacional (OAN-IGN)
Madrid, Spain
Tel: +34 915270107 ext 326
E-posta: a.hacar@oan.es

Mario Tafalla
Observatorio Astron�?mico Nacional (OAN-IGN)
Madrid, Spain
Tel: +34 915270107 ext 337
E-posta: m.tafalla@oan.es

Douglas Pierce-Price
ESO ALMA/APEX Public Information Officer
Garching, Germany
Tel: +49 89 3200 6759
E-posta: dpiercep@eso.org

Connect with ESO on social media

Bu bir ESO Bas�+n B�?lteni �evirisidir eso1209.

ESO G�r�?nt�? ve Videolar�+n�+n kullan�+m�+
Are you a journalist? Subscribe to the ESO Media Newsletter in your language.

B�?lten Hakk�+nda

B�?lten No.:	eso1209tr
Ad�+:	Barnard 211, Barnard 213
Facility:	Atacama Pathfinder Experiment

G�r�?nt�?ler

G�r�?nt�?ler eso1209a

APEX image of a star-forming filament in Taurus
sadece Ĝngilizce

G�r�?nt�?ler eso1209b

Millimetre-range and visible-light views of a star-forming filament in Taurus
sadece Ĝngilizce

G�r�?nt�?ler eso1209c

Diagram showing the position of Barnard 211 and Barnard 213 in Taurus
sadece Ĝngilizce

G�r�?nt�?ler eso1209d

Digitized Sky Survey Image of part of the Taurus Molecular Cloud
sadece Ĝngilizce

Videolar

Kar�?�+la�?t�+rmal�+ G�r�?nt�?ler

Mouseover comparison of a star-forming filament in Taurus seen at millimetre-range wavelengths and in visible light
sadece Ĝngilizce

Ayr�+ca g�r�?nt�?leyin...

Yorumlar�+n�+z�+ g�nderin!

Subscribe to receive news from ESO in your language

Accelerated by CDN77

eso1209tr — G�r�?nt�?l�? B�?lten

APEX�?Tin G�zleri Bo�?a�?Tn�+n Karanl�+k Bulutlar�+ �?zerinde

�??G�ky�?z�?n�?n karanl�+k izlerinde�?? y�+ld�+z olu�?umu