eso1025tr — G�r�?nt�?l�? B�?lten

VISTA Heykelt�+ra�? G�kadas�+'n�+ G�r�?nt�?ledi

16 Haziran 2010

Heykelt�+ra�? G�kadas�+'n�+n (NGC 253) bu ola�?an�?st�? yeni g�r�?nt�?s�? ESO'nun �?ili'de bulunan Paranal G�zlemevi teleskoplar�+ndan VISTA ile, ilk ana g�zlem kampanyalar�+n�+n bir par�as�+ olarak �ekilmi�?tir. K�+z�+l�tesi �+�?�+kta g�zlem yapmas�+yla VISTA'n�+n g�r�?�?�? tozdan daha az etkilenmekte ve merkezi b�lgede g�ze �arpan y�+ld�+zlar �ubu�?u kadar, �ok say�+da daha s�n�?k y�+ld�+zlar da g�zler �n�?ne serilmektedir. VISTA g�r�?nt�?s�? g�kadan�+n tarihi ve geli�?imi ile ilgili �ok daha yeni bilgiler sa�?lamaktad�+r.

Heykelt�+ra�? G�kadas�+ (NGC 253) ayn�+ adl�+ tak�+my�+ld�+z�+nda yer almaktad�+r ve g�ky�?z�?ndeki en parlak g�kadalardan bir tanesidir. Ĝyi bir d�?rb�?nle g�r�?lebilecek kadar belirgindir ve 1783 y�+l�+nda Ĝngiltere'de Caroline Herschel taraf�+ndan ke�?fedilmi�?tir. NGC 253 13 milyon �+�?�+k y�+l�+ uzakl�+kta bulunan sarmal bir g�kadad�+r. Kendi Yerel Grubumuza en yak�+n g�kada grupla�?malar�+ndan bir tanesi olan Helkelt�+ra�? Grubu olarak adland�+r�+lan k�?��?k g�kadalar grubunun en parlak �?yesidir. G�rsel belirlinli�?i k�+smen h�+zl�+ y�+ld�+z olu�?umuyla �alkalanan ve y�+ld�+zlarla dolup ta�?an durumundan kaynaklanmaktad�+r. NGC 253 ayr�+ca g�kadan�+n bir �ok b�lgesini anla�?�+lmas�+ g�?� hale getirecek kadar tozludur (eso0902). Merkezindeki parlak �ekirde�?iyle birlikte, D�?nya'dan bak�+ld�+�?�+nda, d�+�? k�+s�+mlar�+ndaki a��+k�a belirgin olan sarmal kollar�+yla g�kada neredeyse yandan g�r�?lmektedir.

G�r�?n�?r ve K�+z�+l�tesi G�kbilim Tarama Teleskopu, VISTA, ESO'nun �?ili Atacama ü�l�?�?Tndeki Paranal G�zlemevi'ne en son eklenen, d�?nyan�+n en b�?y�?k tarama teleskopudur. 2009 y�+l�+n�+n sonunda ESO'nun yetkisine verildikten sonra, teleskop �?u anda y�?r�?t�?len daha b�?y�?k taramalardan �nce, g�ky�?z�?n�?n k�?��?k b�lgelerini detayl�+ olarak inceleyen iki �al�+�?mada kullan�+l�+yordu. Bu "k�?��?k taramalardan" bir tanesi de NGC 253'�?n ve �evresinin detayl�+ �al�+�?mas�+yd�+.

VISTA k�+z�+l�tesi dalgaboyunda �al�+�?t�+�?�+ i�in, g�r�?n�?r �+�?�+kta g�r�?nt�?lendi�?inde Heykelt�+ra�? G�kadas�+'n�+n g�ze �arpan �zelli�?i olan toz boyunca g�zlem yapabimektedir. G�r�?n�?r-�+�?�+kta hemen hemen hi� g�r�?lemeyen �ok say�+da so�?uk y�+ld�+z da bu yolla g�r�?lebilmektedir. VISTA g�r�?nt�?s�? diskin merkezi b�lgesindeki toz bulutlar�+yla gizlenen b�lgeleri g�zler �n�?ne sermekte ve n�?kleer b�lgede - g�r�?n�?r �+�?�+k foto�?raflar�+nda g�r�?lmeyen bir �zellik - boydan boya g�ze �arpan y�+ld�+zlar �ubu�?unun belirgin bir g�r�?nt�?s�?n�? sa�?lamaktad�+r. G�rkemli sarmal kollar �?imdi t�?m g�kada diskini kaplamaktad�+r.

VISTA, ESO'nun üok B�?y�?k Teleskopu (VLT) ile muhte�?em g�r�?�? ko�?ullar�+n�+ payla�?an, yerle�?keye kom�?u da�?�+n tepesinde yer almaktad�+r, buras�+ ayr�+ca yer-bazl�+ bir teleskop i�in ola�?an�?st�? net g�r�?nt�? imkan�+ da sa�?lamaktad�+r.

Komutlar�+ndaki bu g�?�l�? aletle g�kbilimciler Heykelt�+ra�? G�kadas�+'n�+n baz�+ gizemlerini a��+�?a kavu�?turmak istiyorlar. G�kaday�+ �evreleyen halodaki �ok say�+da so�?uk k�+rm�+z�+ dev y�+ld�+zlar�+ ara�?t�+r�+yorlar, NGC 253'�?n k�?��?k c�?ce uydu g�kadalar�+ndan baz�+lar�+n�+n bile�?imlerini �l��?yorlar ve VISTA'n�+n derin k�+z�+l�tesi g�r�?nt�?leri olmadan g�r�?nmez olan hen�?z ke�?fedilmemi�? k�?resel k�?meler ve olduk�a yo�?un c�?ce g�kadalar gibi yeni nesneleri ar�+yorlar. VISTA'n�+n e�?siz verilerini kullanarak, g�kadan�+n nas�+l olu�?tu�?unu ve evrimle�?ti�?ini g�r�?nt�?lemeyi planl�+yorlar.

Daha fazla bilgi

Avrupa G�?ney G�zlemevi ESO, Avrupa'daki en �nemli h�?k�?metleraras�+ g�kbilim kurulu�?udur ve d�?nyan�+n en �?retken g�kbilim g�zlemevidir. 14 �?lke taraf�+ndan desteklenmektedir: Avusturya, Bel�ika, üek Cumhuriyeti, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Finlandiya, Almanya, Ĝtalya, Hollanda, Portekiz, Ĝspanya, Ĝsve�, Ĝsvi�re ve Ĝngiltere. Tasar�+ma, in�?aya ve �nemli bilimsel ke�?iflere olanak sa�?layan g�?�l�? yer tabanl�+ g�zlem faaliyetlerine odaklanan iddial�+ bir program y�?r�?tmektedir. ESO ayr�+ca g�kbilim ara�?t�+rmalar�+nda te�?vik edici ve d�?zenleyici bir dayan�+�?ma konusunda �nc�? bir rol oynamaktad�+r. ESO �?ili�?Tnin Atacama ü�l�? b�lgesinde benzeri olmayan �?� adet birinci s�+n�+f g�zlem yerle�?kesi i�?letmektedir: La Silla, Paranal ve Chajnantor. ESO Paranal'da d�?nyan�+n en geli�?mi�? optik g�kbilim g�zlemevi olan üok B�?y�?k Teleskop'u (Very Large Telescope), ve d�?nyan�+n en b�?y�?k tarama teleskopu VISTA'y�+ i�?letmektedir. ESO varolan en b�?y�?k g�kbilim projesi ve devrimsel g�kbilim teleskopu ALMA'n�+n Avrupal�+ orta�?�+d�+r. ESO �?u anda "g�ky�?z�?n�? izleyen d�?nyan�+n en b�?y�?k g�z�?" olacak 42-metre �ap�+nda Avrupa A�?�+r�+ B�?y�?k optik/yak�+n k�+z�+l�te Teleskopu, E-ELT'yi in�?a etmeyi planl�+yor.

Ba�?lant�+lar

Ĝleti�?im

Arif Solmaz
üanakkale Astrofizik Ara�?t�+rma Merkezi
üanakkale, T�?rkiye
Cep: +90 538 614 29 38
E-posta: arif.solmaz@gmail.com

Richard Hook
ESO, Survey Telescopes PIO
Garching, Germany
Tel: +49 89 3200 6655
E-posta: rhook@eso.org

Connect with ESO on social media

Bu bir ESO Bas�+n B�?lteni �evirisidir eso1025.

ESO G�r�?nt�? ve Videolar�+n�+n kullan�+m�+
Are you a journalist? Subscribe to the ESO Media Newsletter in your language.

B�?lten Hakk�+nda

B�?lten No.:	eso1025tr
Ad�+:	NGC 253
T�?r:	• Local Universe : Galaxy : Activity : Starburst
Facility:	Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy